0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Boşnak Kahvesi Neden Kulpsuz Fincanda İçilir!

Güzel Karşıyaka’mızda ve İzmir’in birçok ilçesinde Balkan kökenli yurttaşlarımız yaşıyor.

Karşıyaka’da bulunan Balkan kökenli dernekler geleneklerini yaşatabilmek adına bir takım çalışmalar yapıyorlar. Ben bu yazımda yeni neslin pek bilmediği bir konu hakkında yazmak istedim.

Bugünkü konumuz ‘Kulpsuz Fincanda Kahve İçmek’. Eski Yugoslavya’da yaşayan Türkler, Boşnak’lar, Pomak’lar yani Müslümanlar kahveyi kulplu fincanda içiyorlardı. Yüzyıllar önce yaşandığı dilden de anlatılan bir olay yüzünden önce Boşnak’lar daha sonra bütün Yugoslavya’da yaşayan Müslümanlar kulpsuz fincanda kahve içmeye başlamış. Türkiye’ye göç eden Boşnak’lar burada kulpsuz fincan olmadığı için yeniden kulplu fincanda kahve içmeye başlamışlar.

Şimdi gelelim neden kulpsuz

‘Bir gün bir kahvehanede Boşnak’lar ve fincanda kahve içmeye başladıkları öyküsünü anlatmaya,Sırp’lar ayrı masalarda oturuyormuş ve kahvelerini yudumluyorlarmış. Sırplardan birinin aklına şeytanlık gelmiş ve Boşnaklara bakın sizde haç işareti yapıyorsunuz kahve içerken demiş o gün Sırp’ın söylediği o söz günümüzde hâlâ yaşatılan bir geleneği ortaya çıkarmış.’

Aslında buna benzer birçok tevatür var ben siz sevgili dostlara bir tanesini anlattım. Belki başka bir yazıda, yazıyı geniş tutarak daha fazla bilgi veririm.

Boşnakça’da kahve Kahva’dır. Kafa, kafanadan gelir. Kafana biraz meyhanedir. Çetnik öncesi üç parmak teslis demektir. Kulpsuzluk, Hristiyanların kahveyi kulplu ve teslisi tarif eden üç parmakla içeriler. Boşnaklar fincanı üç parmakla kulptan tuttuklarında bak siz de Tanrıyı üçlüyorsunuz dedikleri için kulpsuz ve içinde yıldız olan fincandan içtiler.

Boşnak’lar kahveyi bakın kulpsuz fincanda içmeye başlayınca ortaya nasıl bir görüntü çıkıyormuş. ‘Baş ve işaret parmağı fincanı tutunca Hilal ve içindeki yıldız ile bütünleşince de Ay-yıldızı oluşuyor.’ İşin özü böyle.

Bilindiği gibi Hristiyanlar istavroz çıkardıkları zaman, sağ elinin üç parmağını bir araya getirerek önce alınlarına, sonra sağ ve sol taraflarına, en son göğüslerine temas ederler. Baş, işaret ve orta parmağın bir araya getirilmesi bir Hristiyan simgesi ve adeti olarak görülmüştür.

Kahve Boşnakların vazgeçilemez içeceğidir. Bosna’da kahvenin adına Türk Kahvesi deniliyor.

Yani; Turska kahva

Boşnakça‘da kahve ‘Kafa’ dır.

Kahve Boşnak’lar için sıradan bir ikram değildir. Misafire verilen değerin, akrabalık ve dostluk ilişkilerinin sıcacık bir sembolüdür kahve.

Hazırlanışından ikram edilişine; yanındaki lokumdan içilişine kadar başlı başına bir seremonidir Boşnak Kahvesi.

Kahvenin o muhteşem doyumsuz tadına ulaşabilmek için Boşnak kahvesine şeker konulmaz. Kahve sade pişirilir ki, o mis kokusu ve damak tadı uzun süre hiçbir yere kaybolmaz.

Kahvenin yol arkadaşıdır can yoldaşıdır lokum. Bu ikili kıskanılmayacak cinsten değildir hani. Çayla şeker hiçbir zaman kahve ile lokumun yakaladığı uyumu ve birlikteliği yakalayamaz. Lokum ağızda erirken, kahvenin lezzetiyle muhteşem bir birliktelik meydana gelir.

Son olarak kahve ile ilgili bir Boşnak Atasözüyle yazımı bitireyim,

‘Hasta değilim ki çay içeyim, Ben kahve içerim’

Sağlıcakla kalın.