0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Cenk Karslı; “Ergenlikte Fiziksel Gelişim!”

Genç sporculardan , gelişme çağından çocuklardan bahsederken sadece branş, teknik , taktik, antrenman, yetenek konularını konuşmak yetersiz kalır. Bu bakımdan çocuğun spor hayatı konuşulurken fiziksel ve zihinsel gelişim evreleri de konuşulmalıdır. Evrelere uygun olarak gelişimin sıralamasını ve sürelerini, evreye uygun yeterlilikleri takip etmek gerekir.

Gelişim uzmanlarına göre fiziksel gelişimin evreleri şu şekildedir; Doğum Öncesi Dönem, Bebeklik Dönemi (0-2), İlk Çocukluk Dönemi (3-6),  İkinci Çocukluk – Okul Dönemi (7-11),  Ergenlik Dönemi (12-18)

Ergenlik dönemi 12-18 yaş arası olarak belirlenmektedir. Ergenlik dönemi cinsiyet yeteneklerinin kazanılmasıyla ilgili önemli bir geçiş dönemidir. Ergenlik döneminde erkekler için önce birincil sonra ikincil, kızlar için ise önce ikincil sonra birincil cinsiyet özellikleri kazanılmaktadır. Birincil cinsiyet özellikleri; üreme ile doğrudan ilgili olan cinsiyet özellikleridir, ikincil cinsiyet özellikleri ise üreme işlevi ile doğrudan ilgili olmayan özelliklerdir. Hormonların ilk ortaya çıkışı ergenlik dönemindedir. İskelet yapılarında hızlı gelişmeler gerçekleşmektedir. Sakarlıklar sıklıkla görülebilmektedir. Çocukluk döneminde ortalama olarak erkek çocuklarından daha kısa olan kız çocuklar ilk büyüme atılımına başlarlar ve bu noktada genellikle daha uzun ve daha ağır olmaktadırlar. Bu atılım çoğu zaman 10 ila 12 yaşlar arasında ortaya çıkmakta ve bu süre boyunca kızların çoğu yılda 5- 10 cm uzamaktadırlar. Erkek çocuklar ise kendi büyüme atılımlarına genellikle 10 ila 16 yaşlar arasında başlarlar ve her yıl 7,5-12 cm uzamaktadırlar.

Eller ve ayaklar çoğu zaman bedenin diğer bölümlerinden daha çabuk gelişmektedir. Ağırlık boy ile birlikte artmaktadır. Ergenliğin ilk evrelerinde yaklaşık 14 yaşında kadar kızlar genellikle erkeklerden daha fazla kilo alırlar. Sonra erkekler kızları yakalar ve geçerler. Kız çocuklarında göğüsler gelişir ve kalçalar genişler. Erkeklerde sakallar çıkmaya başlar. Cinsiyet hormonlarının üretiminin artması, erkeklerde sperm, kızlarda yumurta hücrelerinin etkin hale gelmesine ve vücutta bazı değişikliklerin oluşmasına neden olur. Erkek ve dişi cinsiyet hormonlarının salgılanmaya başlaması ve bu hormonların vücuttaki diğer hormonlarla birleşmesi sonucunda kemik ve kaslardaki büyüme hızlanır

Bu fiziksel değişimin psikolojik etkileri de olmaktadır. Kızlar erken olgunlaştıklarında, yaşıtlarına göre daha çekingen olabilmekte ve sosyal ilişkilerde yetersiz hissedebilmektedirler ve bulundukları gruptan dışlanabilirler. Erkekler erken olgunlaştığında ise yaşıtlarına göre daha fazla ilgi görüp grup lideri olabilmektedirler. Ayrıca akranlarına daha kolay uyum sağlarlar ve daha dışa dönüktürler. Kızlar geç olgunlaştıklarında daha dışa dönük, sosyal ilişkileri kuvvetli ve yaşıtları arasında popüler olmaktadırlar. Erkekler geç olgunlaştıklarında ise daha az ilgi görürler ve dikkat çekici hareketlerde bulunarak dikkatlerini kendi üzerlerine çekmeye çalışırlar. Bu bilgiler ışığında sporcumuzun bir robot olmadığını bilerek duygu , davranış ve tepkilerinin nedenlerini anlamaya çalışırız. Bu kritik dönemde ailelere, antrenörlere, yöneticilere çok önemli görevler düşmektedir. Bizlerin doğru yönlendirmesi ile iyi bir sporcu, iyi bir birey ortaya çıkacaktır.